Duwen en Trekken

Het duwen en trekken van voorwerpen geeft een fysieke belasting van het lichaam. Als de last zwaar is kan er een overbelasting ontstaan die een effect heeft op de rug. Een te hoge belasting kan ontstaan door een zware last maar ook door het op een ongunstige hoogte duwen en trekken. Ook de rolweerstand is van belang, als de wielen moeizaam lopen is er meer weerstand en dus een hogere belasting. De ondergrond waarover gerold wordt speelt ook een belangrijke rol bij de belasting: een schone, vlakke vloer geeft minder weerstand dan een vloer met gaten en drempels of een helling. Daarnaast speelt de afstand waarover gerold wordt en hoe vaak per dag een rol bij de uiteindelijke dagbelasting. Het is daarom moeilijk te zeggen hoe zwaar een kar mag wegen om verantwoord mee te kunnen werken. Er zijn dus verschillende aandachtpunten die van invloed zijn op de uiteindelijke belasting. Het uit een magazijnstelling schuiven van een onderdeel, het aanduwen van een velg is ook een vorm van trekken en duwen. In de mobiliteitsbranche als geheel is al uit onderzoek gebleken dat medewerkers te maken hebben met duwen en trekken, met name betreft dit opzetten en afhalen van autobanden, loswrikken van onderdelen. Ook het handmatig verplaatsen van een caravan is een voorbeeld van een zware vorm van duwen en trekken belasting.

Dit betekent het volgen van onderstaande volgorde om het probleem aan te pakken waarbij de bronaanpak de meest gewenste oplossing is en de persoonlijk beschermingsmiddelen de laatste optie:

1. De bron van het probleem weg nemen: niet handmatig duwen trekken
2. Hulpmiddelen gebruiken: kar of balancer, voorraadkar, etc.
3. Organisatorische oplossingen:magazijninrichting, voorwerp dichterbij brengen, taakroulatie etc.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: n.v.t.

Voorbeelden van duwen en trekken in de branche zijn: het monteren en demonteren van wielen, het verplaatsen van caravans, het uitvoeren van algemene onderhoudsbeurten. Spuiters die voertuigen de spuitcabine in duwen en magazijnmedewerkers hebben te maken met duwen en trekken. Regelmatig zwaar duwen en trekken leidt tot overbelasting van rugspieren en tussenwervelgewrichten. Fysieke belasting als gevolg van duwen en trekken vraagt daarom om een actieve aanpak.

Breng aandachtspunten in tijdens het werkoverleg en betrek alle medewerkers bij het zoeken naar oplossingen om slimmer te werken. Weten hoé je zo gunstig kan duwen en trekken is van minstens zo groot belang als het gewicht. Zorg voor regelmatig herhaalde instructie (jaarlijks) voor de medewerkers over de manier waarop belasting kan worden voorkomen of verminderd. Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies voor ergonomisch verantwoorde werkwijzen.

• Hoofdstuk 5 Arbobesluit, Afdeling 1: Fysieke belasting
• Delleman (1995) Richtlijnen voor het duwend of trekkend verplaatsen van lasten (specialistische methode en wettelijk geaccordeerde formule voor het berekenen van duwen en trekken). 

Website arboconvenant: Arbomobiel.nl

Dossier Lichamelijke Belasting FNV Bondgenoten

Arbosite CNV

SDU (leverancier AI-blad nr. 29 Fysieke Belasting, niet gratis)