Zwaar Tillen

Een voorwerp zwaarder dan 23 kg mag niet met de handen worden getild omdat het lichaam, met name de rug, dan te zwaar wordt belast. Het gaat dan om een ideale tilsituatie waarbij het voorwerp op heuphoogte dichtbij het lichaam wordt getild. Omdat er vaker hoger, lager of verder van het lichaam wordt getild is dit in de meeste situaties het maximale tilgewicht al veel eerder bereikt. Het tillen met gedraaide rug, boven de macht, ver reikend of bukkend zijn alle ongewenste tilsituaties die extra belastend zijn voor het lichaam. Ook het aantal keren dat gedragen of getild moet worden van invloed is. Twintig keer per dag een gewicht van meer dan 10 kilo moeten tillen of dragen (een auto-onderdeel bijvoorbeeld) kan evenzeer tot overbelasting leiden.

Voorbeelden van zware lasten in de branche zijn: een cardanas, accu’s, wielen monteren, gereedschap en gereedschapskisten. Met name monteurs, maar ook anderen, hebben hier veel mee te maken. Regelmatig zwaar tillen en dragen leidt tot overbelasting van rugspieren en tussenwervelgewrichten. Fysieke belasting als gevolg van tillen of dragen vraagt daarom om een actieve aanpak.

Dit betekent het volgen van onderstaande volgorde om het probleem aan te pakken waarbij de bronaanpak de meest gewenste oplossing is en de persoonlijk beschermingsmiddelen de laatste optie:

1. De bron van het probleem weg nemen: niet tillen
2. Hulpmiddelen gebruiken: tilhulpmiddel, voorwerp op hoogte brengen, voorraadkar, etc.
3. Organisatorische oplossingen: samen tillen, taakroulatie, magazijninrichting, etc.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: kniebeschermers, etc.

Werkzaamheden waarbij regelmatig zwaar getild of gedragen wordt, zijn onder andere remrevisie, koppelingrevisie, onderdelen uit het magazijn halen, uitlaten en versnellingsbakken verwisselen, banden demonteren. Het probleem zit in de eerste plaats in het handmatig tillen en het gewicht van het voorwerp of onderdeel. Soms is het gewicht te verminderen door te werken met lichter gereedschap of lichtere materialen. Niet handmatig hoeven tillen is waar het om gaat als je vaak of regelmatig een voorwerp tilt. Een tilhulpmiddel en het werk op de ideale hoogte brengen met bijvoorbeeld een (pallet)heftafel, hefbrug of bokken vormen hierbij een oplossing. Hoe vaak per dag je tilt is ook van belang. Til je een onderdeel tot 50 kg een paar maal per dag gebruik dan een tilhulpmiddel.  En pas als het echt niet anders kan vraag dan een collega om samen de zware last te tillen.

Breng aandachtspunten in tijdens het werkoverleg en het betrek alle medewerkers bij het zoeken naar oplossingen om slimmer te werken. Weten hoé je zo gunstig mogelijk tilt is minstens zo groot belang als het gewicht. Zorg voor regelmatig herhaalde instructie (jaarlijks) voor de medewerkers over de manier waarop belasting kan worden voorkomen of verminderd. Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies voor ergonomisch verantwoorde werkhoudingen. Als bovenstaande oplossingsrichtingen onvoldoende verlichting bieden kunnen beschermingsmiddelen, zoals warmhoudjassen of bodywarmers om de spieren warm te houden, een verlichting geven in de dagelijkse tilbelasting.

• Hoofdstuk 5 Arbobesluit, Afdeling 1: Fysieke belasting
• NIOSH tilnorm-methodiek (specialistische methode en wettelijk geaccordeerde formule voor het berekenen van lasten)

Website arboconvenant: Arbomobiel.nl

Dossier Lichamelijke Belasting FNV Bondgenoten

Arbosite CNV

SDU (leverancier AI-blad nr. 29 Fysieke Belasting, niet gratis)