Koelvloeistof motorenrevisie
Risicobeschrijving
Koelvloeistoffen vormen met name een gezondheidsrisico bij inslikken (giftigheid) en huidcontact en er kunnen hoofdzakelijk chronische aandoeningen ontstaan bij een langdurige (lage) blootstelling. Gevaarlijke stoffen zijn te herkennen aan symbolen op het verpakkingsetiket.
Vanwege de lage dampspanning is de kans op inademing van dampen niet te verwachten. Bij verneveling kan men deze nevel wel inademen, en dan is er wel een kans op gezondheidsschade.
Wat zijn de gevaren van koelvloeistoffen?
De producten kunnen schadelijk of irriterend zijn, te herkennen aan dit symbool
Nieuwe symbool: oude symbool:
(klik hier voor alle gevaarssymbolen). De wijze van blootstelling en de duur hiervan zijn van invloed op de effecten. De gezondheidsklachten kunnen direct optreden (acuut) zoals een rode of droge huid, maar ook pas na jaren verschijnen en/of verergeren na langdurige blootstelling (chronisch) zoals eczeem, en afwijkingen aan centraal zenuwstelsel.
Van iedere product dat gebruikt wordt, moet een veiligheidsinformatieblad beschikbaar zijn. Op de werkplek kan worden volstaan met een voor de gebruiker begrijpbare werkplekinstructiekaart.
Voor de koelvloeistoffen op basis van ethyleenglycol kan de wettelijke grenswaarde gebruikt worden van deze component, te weten: 52 mg/m³, uitgedrukt als gemiddelde waarde over 8 uur. Er is ook nog een grenswaarde voor kortdurende blootstelling, te weten: 104 mg/m³, uitgedrukt als gemiddelde waarde over 15 minuten (zie voor uitleg van het begrip grenswaarde het algemene deel Gevaarlijke stoffen, onder Normen en wetten).
Voor koelstoffen op basis van 1,2-propyleenglycol (een minder schadelijk alternatief, zie oplossingentabel) is er een indicatieve grenswaarde van 50 mg/m³. Omdat deze waarde wel vergelijkbaar is met die voor ethyleenglycol moet men ondanks dat het een minder schadelijk alternatief is, nog steeds blootstelling zo veel mogelijk zien te voorkomen.
Waar moet aan voldaan worden?
Een werkgever is verplicht te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek voor werknemers. De werknemer is verplicht instructies op te volgen en veilig en gezond te werken voor zichzelf en collega’s. Als onderdeel van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet ook de blootstelling aan gevaarlijke stoffen beoordeeld worden. Hiervoor wordt geïnventariseerd aan welke stoffen de werknemers worden blootgesteld en in welke mate. Dit kan gedaan worden door dit te meten of indien dat niet mogelijk is door een onderbouwde schatting te maken. Waar de blootstelling te hoog is dienen maatregelen genomen te worden. Als werknemers tijdens het werk blootgesteld (kunnen) worden aan gevaarlijke stoffen, is de werkgever verplicht om maatregelen te nemen waarmee die blootstelling wordt voorkomen of zoveel mogelijk wordt beperkt. In de oplossingentabellen van de hierboven benoemde stoffen staan de concrete maatregelen beschreven.
Praktische oplossingen beschrijving
Bij het oplossen of verminderen van het probleem dient de arbeidshygiënische strategie gevolgd te worden. Dat betekent het volgen van onderstaande volgorde om het probleem aan te pakken waarbij de bronaanpak de meest gewenste oplossing is en de persoonlijk beschermingsmiddelen de laatste optie:
- De bron van het probleem weg nemen: zoals vervangen van schadelijk product door milder product, gesloten systeem;
- Hulpmiddelen gebruiken: zoals automatische dosering via haspels en goede voorzieningen voor aftappen van oude vloeistof;
- Organisatorische oplossingen: zoals gedragsregels;
- Persoonlijke beschermingsmiddelen: zoals gelaatsscherm, handschoenen en barrièrecrème.
In de werkomgeving zijn inademen en huidcontact de meest voorkomende blootstellingsroutes.
Oplossingen tabel
De diverse oplossingen in de tabel zijn ingedeeld volgens de arbeidshygiënische strategie. Zoals gezegd heeft aanpak aan de bron (linker kolom) de voorkeur boven oplossingen van lagere orde (kolommen ernaast). Binnen elke kolom zijn de oplossingen gerangschikt naar effectiviteit, dat wil zeggen de mate waarin het risico vermindert of geheel weggenomen wordt. De meest effectieve oplossingen binnen een kolom staan bovenaan, de minst effectieve oplossingen onderaan.
Bron wegnemen:
Hulpmiddelen / Afscherming bron:
Normen en wetten
Hoofdstuk 4 Arbobesluit; met name afdeling 1: “Gevaarlijke stoffen” en in mindere mate afdeling 2: ”Aanvullende voorschriften kankerverwekkende of mutagene stoffen en kankerverwekkende processen”.
Grenswaardenstelsel (SER - Databank Grenswaarden Stoffen op de Werkplek (GSW))
- PGS15
- Arbocatalogus voor de mobiliteitsbranche
Achtergrondinformatie
Arbosite mobiliteitsbranche: www.arbomobiel.nl
BOVAG: www.bovag.nl
Arbosite FNV Bondgenoten (rubriek “Gevaarlijke stoffen op het werk”): www.fnv.nl
Arboportaal SZW: www.arboportaal.nl
Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie): www.inspectieszw.nl
PGS15: www.publicatiereeksgevaarlijkestoffen.nl
