Opslag Gevaarlijke Stoffen
Risicobeschrijving
Belangrijk is dat men maatregelen treft om te voorkomen dat bij lekkage de gevaarlijke stoffen in het milieu terecht kunnen komen. Tevens voorkomt goede opslag dat gevaarlijke stoffen ongewenst op elkaar kunnen reageren. Voor vloeistoffen betekent dit dat er lekbakken zijn, of zelfs vloeistofdichte vloeren. Een opslagvoorziening moet zodanig zijn geconstrueerd dat gelekt of gemorst product niet uit de voorziening kunnen stromen.
De opvangvoorziening moet voldoende bestand zijn tegen de opgeslagen gevaarlijke stoffen en er mogen zich geen openingen bevinden die rechtstreeks in verbinding staan met de riolering. De opvangcapaciteit moet tenminste 110% van de inhoud van de grootste verpakking zijn. Indien de inhoud van alle verpakkingen meer is dan 110% van de grootste verpakking moet de opvangcapaciteit minimaal de inhoud van de grootste verpakking plus 10% van de inhoud van alle verpakkingen bedragen.
Voorbeeld 1: Er staan 5 flessen van 1 liter en 1 drum van 100 liter opgeslagen. De lekbak moet dan minimaal 110 liter zijn (=110% van 100 liter).
Voorbeeld 2: Er staan 5 vaten van 20 liter en 1 vat van 50 liter opgeslagen. 110% van de grootste verpakking is 55 liter. De som van alle verpakkingen is echter 150 liter. De lekbak moet daarom minstens 65 liter zijn (=50 liter + 10% van 150 liter).
Uit de rapportage van de in 2008 uitgevoerde “0-meting Gevaarlijke stoffen” bleek dat de meeste garagebedrijven goede opslagvoorzieningen hebben voor zogenaamde bulkartikelen zoals olie, hydrauliek, ruitensproeiervloeistof en koelvloeistof. Deze worden namelijk bijna overal met een haspel met spuitpistool gebruikt, waarbij de toevoer gebeurt direct vanuit een voorraadtank in een speciaal daarvoor ingerichte opslagplek. Deze voldoen volledig aan de eisen uit PGS-15.
Ten behoeve van de werkingssfeer van PGS-15 zijn ondergrenzen vastgesteld. In onderstaande tabel zijn de ondergrenzen genoemd. Dus alleen als men meer in opslag heeft moet men aan de PGS-15 richtlijnen voldoen. Informatie over in welke klasse de stof valt is te lezen in het Veiligheidsinformatieblad.
De chemische producten in kleinere verpakking moeten opgeslagen worden in veiligheidskasten. Welk type hangt af van de gevaarseigenschappen van de producten. Voor giftige stoffen gelden andere regels dan voor brandbare stoffen.
Opslaan van onverenigbare stoffen
Indien bij het gelijktijdig vrijkomen van twee gevaarlijke stoffen uit de verpakking er een groter (vervolg) effect ontstaat dan op grond van de eigenschappen van de afzonderlijke componenten kan worden verwacht, moeten deze stoffen gescheiden worden opgeslagen. Zie onderstaande tabel.
Indien men alleen hele kleine voorraden heeft is het mogelijk om toch in 1 kast stoffen op te slaan die eigenlijk niet bij elkaar mogen staan. Voorwaarde is dat ze gescheiden, in lekdichte vakken staan. Neem dit op met een deskundige of met de leverancier van de kast.
Naast de opslag zijn er in de werkplaatsen ook de zogenaamde grijpvoorraden, of te wel de spullen die nodig zijn voor het dagelijkse werk. Veelal heeft men die in de rekjes aan de gereedschapwagen. Men dient er voor te zorgen dat men niet meer dan de strikt noodzakelijk hoeveelheden in de werkplaats heeft staan. De werkplaats is géén magazijn of opslagplaats.
Praktische oplossingen
Bij het oplossen of verminderen van het probleem dient de arbeidshygiënische strategie gevolgd te worden. Dat betekent het volgen van onderstaande volgorde om het probleem aan te pakken waarbij de bronaanpak de meest gewenste oplossing is en de persoonlijk beschermingsmiddelen de laatste optie.
Opslag is per definitie een hulpmiddel, en geen risico. Wel moet de wijze van opslag dusdanig zijn dat er geen sprake is van risico/gevaar. Vandaar dat er alleen ingegaan wordt op punt 2 uit de arbeidshygiënische strategie; hulpmiddelen gebruiken.
- De bron van het probleem weg nemen: nvt;
- Hulpmiddelen gebruiken: veiligheidskast;
- Organisatorische oplossingen: nvt;
- Persoonlijke beschermingsmiddelen: nvt.
Oplossingen tabel
Hulpmiddelen / Afscherming bron
De diverse oplossingen in de tabel zijn ingedeeld volgens de arbeidshygiënische strategie. Zoals gezegd heeft aanpak aan de bron (linker kolom) de voorkeur boven oplossingen van lagere orde (kolommen ernaast). Binnen elke kolom zijn de oplossingen gerangschikt naar effectiviteit, dat wil zeggen de mate waarin het risico verminderd of geheel weggenomen wordt. De meest effectieve oplossingen binnen een kolom staan bovenaan, de minst effectieve oplossingen onderaan.
Voor de persoonlijke beschermingsmiddelen geldt dat dit dezelfde middelen zijn die ook tijdens het werken met die stoffen gedragen moeten worden.
Normen en wetten
- Hoofdstuk 4 Arbobesluit; met name afdeling 1: “Gevaarlijke stoffen”.
- PGS-15
Achtergrondinformatie
Arbosite mobiliteitsbranche: www.arbomobiel.nl
Arbosite FNV Bondgenoten (rubriek “Gevaarlijke stoffen op het werk”): www.fnv.nl
Arboportaal SZW: www.arboportaal.nl
Arbeidsinspectie (algemeen): www.inspectieszw.nl
PGS 15: www.publicatiereeksgevaarlijkestoffen.nl
