Repeterende Bewegingen

Repeterende bewegingen zijn werkzaamheden die achter elkaar worden herhaald en kunnen aanleiding geven tot klachten in het bovenlichaam tussen de nek en vingers. In de mobiliteitsbranches werd al eerder aangegeven dat medewerkers blootgesteld worden aan repeterende bewegingen. Als richtlijn worden bewegingen alleen repeterend genoemd als zij gedurende minimaal 2 uur per dag of minimaal 1 uur achter elkaar worden uitgevoerd. De repeterende bewegingen hoeven hierbij niet identiek te zijn maar kunnen ook soortgelijk zijn; het gaat de uiteindelijke belasting van de spiergroepen van het lichaam. Voor de bepaling van de mate van risico’s zij een aantal factoren van belang. Meest belangrijke factoren zijn de werkhouding waarin men staat, opgeheven armen/schouders, ver reiken en trillend gereedschap. Ook bij de voeten en benen kunnen repeterende bewegingen risico’s een rol spelen, bijvoorbeeld als er gebruik gemaakt wordt van voetpedalen.

Voorbeelden van repeterende bewegingen in de branche zijn bijvoorbeeld: schuren, spuiten, autowassen, stofzuigen. Met name autoschade herstellers en spuiters, maar ook anderen hebben hier mee te maken. Regelmatig minimaal 2 uur per dag of minimaal 1 uur achter elkaar repeterende bewegingen uitvoeren kan leiden tot overbelasting van hand- en arm- en nekspieren. Fysieke belasting als gevolg van repeterende bewegingen vraagt daarom om een actieve aanpak binnen het bedrijf.

Dit betekent het volgen van onderstaande volgorde om het probleem aan te pakken waarbij de bronaanpak de meest gewenste oplossing is en de persoonlijk beschermingsmiddelen de laatste optie:

1. De bron van het probleem weg nemen: geen repeterende bewegingen
2. Hulpmiddelen gebruiken: hulpmiddel, voorwerp op de bok, reikafstand, trillingsarme gereedschappen, etc.
3. Organisatorische oplossingen: taakroulatie, planning en voorbereiding, etc.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: trillingsreducerende handschoenen

Werkzaamheden waarbij regelmatig repeterende bewegingen plaatsvinden, zijn onder andere schuren, spuiten, autowassen, stofzuigen. Het probleem zit in de eerste plaats in een gedwongen vaste werkhouding, tijdsduur, het werktempo, uitgeoefende krachten gewicht van het voorwerp. Bronaanpak is te zorgen voor trillingsarme gereedschappen of in het geval van auto wassen te automatiseren in plaats van met de hand wassen. Soms is de werkhouding aan te passen door het voorwerp op hoogte te brengen door gebruik te maken van een hefbrug of bokken. Door een tijdsplanning te maken kan het repeterende werk worden onderbroken door andersoortig werk. De te spuiten onderdelen kunnen in de kleinste delen worden gespoten waardoor de reikdiepte beperkt wordt. Trillingsreducerende handschoenen kunnen als laatste optie worden toegepast waar men werkt met trillende gereedschappen zoals schuurmachines en poetsmachines.

Breng aandachtspunten in tijdens het werkoverleg en het betrek alle medewerkers bij het zoeken naar oplossingen om slimmer te werken. Zorg voor regelmatig herhaalde instructie (jaarlijks) voor de medewerkers over de manier waarop belasting kan worden voorkomen of teruggebracht. Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies voor ergonomisch verantwoorde aanpak van repeterende bewegingen.

• Hoofdstuk 5 Arbobesluit, Afdeling 1: Fysieke belasting
• Arbobesluit artikel 5.6, bijlage I, lid 1.1.2.d
• NF-X 35-106 norm kan worden ingezet voor wat betreft het statische deel (werkhouding)
• NEN-ISO 11226; Ergonomie – Evaluatie van statische werkhoudingen

Website arboconvenant: Arbomobiel.nl

Dossier Lichamelijke Belasting FNV Bondgenoten

Arbosite CNV

SDU (leverancier AI-blad nr. 8 Zittend en staand werk en nr. 29 Fysieke Belasting, niet gratis)